Ban Quản lý Khu BTTN Pù Hoạt được giao quản lý diện tích 86.414,38 ha rừng và đất lâm nghiệp, bao gồm 88 tiểu khu, trên địa bàn hành chính của huyện Quế Phong. Trong đó, có 17 tiểu khu trên 4 xã thuộc khu vực biên giới Việt - Lào (các xã: Tri Lễ, Nậm Giải, Hạnh Dịch và Thông Thụ) với tổng diện tích 29.389,42 ha, trải dài hơn 73,0 km dọc theo đường biên giới. Đặc biệt tuyến biên giới nằm trên địa bàn hành chính của xã Thông Thụ với chiều dài hơn 36 km, luôn được xem là trọng điểm có nguy cơ cháy rừng rất cao. Nguyên nhân bắt nguồn từ cháy lan qua biên giới do các tập tục canh tác, hoạt động đốt nương làm rẫy tràn lan của đồng bào sinh sống bên kia biên giới của nước bạn Lào. Thời gian cao điểm có nguy cơ cháy rừng trùng với mùa đốt nương làm rẫy và thường diễn ra vào đầu tháng 3 đến hết tháng 5 hàng năm.

Các lực lượng tổ chức tuần tra canh trực phòng cháy dọc tuyến biên giới trên địa bàn xã Thông Thụ

Thực hiện Phương án quản lý, bảo vệ rừng và PCCCR năm 2024 và qua theo dõi diễn biến rừng từ ảnh vệ tinh, BQL Khu BTTN Pù Hoạt đã phát hiện những dấu hiệu cho thấy các hoạt động đốt nương làm rẫy của người dân Lào chạy dọc sát với biên giới Việt Nam - Lào, phân đoạn thuộc địa bàn hành chính xã Thông Thụ, liền kề với diện tích rừng của Khu BTTN Pù Hoạt có nguy cơ đe doạ đến tình hình an ninh về PCCCR khu vực biên giới. Đơn vị đã chủ động phối hợp với Đội kiểm lâm cơ động và PCCCR số 3 thuộc Chi cục Kiểm lâm Nghệ An, Hạt Kiểm lâm huyện Quế Phong, Đồn Biên phòng Thông Thụ và các thôn bản nhận khoán bảo vệ rừng tổ chức tuần tra, kiểm tra các vùng trọng điểm cháy rừng dọc tuyến biên giới trên địa bàn hành chính của xã Thông Thụ, huyện Quế Phong. Kết quả kiểm tra cho thấy, phía bên kia biên giới có nhiều đám rẫy do người dân Lào phát giáp ranh với Việt Nam tại khu vực tiểu khu 27 và tiểu khu 20 (thuộc khu vực có cột mốc biên giới số 362). Đặc biệt, có những điểm phát rẫy gần nhất với biên giới Việt Nam là 150m. Về phía Việt Nam, dọc khu vực này chủ yếu là rừng hỗn giao tre nứa với thành phần chính là các loài cây hốc, cây lùng, nứa rất dễ bắt lửa và gây ra nguy cơ cháy rừng rất cao.

Rừng của nước bạn Lào giáp ranh biên giới Việt Nam dọc tuyến biên giới trên địa bàn xã Thông Thụ

Hiện trạng rừng của Việt Nam và Lào dọc tuyến biên giới xã Thông Thụ (Ảnh từ vệ tinh)

Phút nghỉ ngơi bên bờ suối của các lực lượng tham gia tuần tra, canh trực phòng cháy

Trước tình hình diễn biến phức tạp trong công tác PCCCR ở khu vực biên giới Việt - Lào, đặc biệt là ở khu vực dọc tuyến biên giới thuộc địa phận xã Thông Thụ, BQL Khu BTTN Pù Hoạt và Đồn Biên phòng Thông Thụ đã thông tin, báo cáo tình hình với Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và PTNT, Thường trực Huyện uỷ và Lãnh đạo UBND huyện Quế Phong để xin ý kiến lãnh đạo, chỉ đạo. Trên cơ sở, ý kiến lãnh đạo, chỉ đạo, BQL Khu BTTN Pù Hoạt đã tổ chức triển khai thực hiện quyết liệt nhiều biện pháp, giải pháp để ngăn chặn sự lan tràn của lửa gây ra cháy rừng. Cụ thể:

- Đơn vị đã thường xuyên phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương để tổ chức tuyên truyền cho người dân các thôn bản trong khu vực biên giới để nâng cáo ý thức bảo vệ rừng, PCCCR đồng thời cung cấp thông tin cho lực lượng Kiểm lâm Khu BTTN Pù Hoạt, lực lượng Biên phòng và các cơ quan chức năng trên địa bàn về các khu vực, thời điểm có người dân Lào đốt rừng làm rẫy; đồng thời thông qua mối quan hệ kết giao thân thiện giữa các thôn bản và Nhân dân hai bên dọc tuyến biên giới để chủ động trao đổi, làm việc với BQL bản Nậm Táy (Lào) cùng với các hộ dân phát gần biên giới Việt Nam có các biện pháp phòng cháy khi đốt không để cháy lan sang rừng Việt Nam.

Lực lượng tham gia canh trực phòng cháy tại điểm chốt tạm trên tuyến biên giới xã Thông Thụ

Bữa cơm của lực lượng tham gia canh trực phòng cháy tại các điểm chốt tạm dọc biên giới

- BQL Khu BTTN Pù Hoạt đã tổ chức họp với BQL bản Mường Piệt và Mường Phú, xã Thông Thụ (các thôn bản nhận khoán bảo vệ rừng) để bàn các giải pháp phòng cháy rừng, ngăn chặn lửa cháy lan sang rừng Việt Nam. Trong đó có giải pháp lập các chốt tạm dọc biên giới và cắt cử người lên canh lửa vào các thời điểm nắng nóng cao điểm. Từ đầu tháng 4/2024, các chốt tạm đã được lập nên và thường xuyên tổ chức lực lượng thay phiên canh gác. Trong thời điểm người dân Lào tiến hành đốt thực bì làm rẫy, BQL Khu BTTN Pù Hoạt đã phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương để huy động các lực lượng, người dân chia các khu vực để bảo vệ, đề phòng lửa cháy lan sang phía rừng của Việt Nam.

Kiểm lâm Pù Hoạt và người dân canh trực tại điểm người dân Lào đốt đề phòng lửa cháy lan sang phía rừng của Việt Nam

Với việc triển khai chỉ đạo, thực hiện quyết liệt các biện pháp phòng ngừa của BQL Khu BTTN Pù Hoạt và sự đồng tình, hưởng ứng tích cực của các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương và Nhân dân trên địa bàn xã Thông Thụ, huyện Quế Phong, đến nay nguy cơ cháy rừng dọc tuyến biên giới Việt - Lào đã tạm thời giảm xuống. Tuy nhiên, công tác phòng cháy, chữa cháy rừng ở dọc biên giới Việt - Lào vẫn hết sức vất vả, gian nan và cần có sự quan tâm của các cấp, các ngành với những giải pháp mang tính chiến lược để giải quyết những khó khăn, vướng mắc ở cơ sở.

 Nguyễn Văn Sinh - Giám đốc BQL Khu BTTN Pù Hoạt