Bản Huồi Mới thuộc địa bàn xã Tri Lễ, nằm cách biệt với những bản còn lại, cuối đường của một con dốc dài, đường đất đỏ mà mỗi khi mưa xuống là không thể đi được nếu không muốn mạo hiểm mạng sống của mình. Một bên là vực sâu, một bên là vách núi, đường thì trơn như đổ mỡ mà ngày xưa các bạn đã được đọc trong sách văn. Mùa đông, trời lúc nào cũng xam xám màu chì, nhất là những lúc tan sương đặc biệt là ở vùng có núi đá, ngồi trong nhà mặc mấy áo len mà vẫn cảm nhận được cái lạnh đến thấu xương. Cái lạnh như ngấm lịm vào từng thớ da, thớ thịt.

Người dân bản Huồi Mới 2 

Rét là thế, nhưng những người đàn bà Mông đã dậy từ rất sớm đến tận con suối đầu bản cõng nước, đám trẻ con người Mông cứ đôi chân trần đến lớp, có em chỉ một manh áo mặc suốt cả mùa đông giá rét, áo cánh mỏng không giữ được nhiệt, rét run cầm cập.

Rồi trưa đến, là lúc tan học, cả bản lại tập trung trước cái màn hình nhỏ xíu xem phim với đầu đọc đĩa. Có lẽ, cả bản chỉ có một cái màn hình này, nên lúc nào cũng đông đúc, đặc biệt là lũ trẻ, đứa thì mặc nguyên chiếc áo đồng phục lấm lem, đứa thì mặc cái áo cộc, đứa thì không mặc quần, chân đất, vừa đứng xem vừa trêu đùa, vừa run rẩy, nhưng trên môi vẫn nở nụ cười vô tư và hồn nhiên.

Bản Huồi Mới nhìn từ trên cao

Trong bốn mùa của trời đất. Có lẽ, mùa đông ở vùng cao là mùa người ta cảm nhận thấy sự thiếu thốn rõ rệt nhất của đồng bào người Mông tại đây. Nếu không được đi trực tiếp lên mà chỉ tiếp xúc qua lời kể hay những bức ảnh, ta cũng khó có thể hình dung hết được sự khó khăn thiếu thốn của người dân dân tộc thiểu số tại huyện Quế Phong nói chung, tại bản Huồi Mới nói riêng. Do đó, hàng năm, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt tổ chức giao khoán bảo vệ rừng cho bà con tại đây, tổ chức các buổi tuyên truyền tập huấn về công tác bảo vệ rừng, hướng dẫn bà con cách phát triển kinh tế, dần dần đã thu được những kết quả nhất định. Bà con bản Huồi Mới đã bắt đầu hiểu được lợi ích về công tác bảo vệ rừng, thường xuyên thành lập các đội đi kiểm tra rừng với các cán bộ tại Trạm QLBVR Tri Lễ, Châu Thôn, cũng như chính quyền và Trạm kiểm lâm địa bàn. Khoản tiền công nhận khoán bảo vệ rừng nhận được cuối năm được bà con đầu tư vào mua con giống, cây giống phục vụ chăn nuôi sản xuất, dần từ bỏ thói quen phát nương làm rẫy. Cũng từ những sự quan tâm của Đảng và Nhà nước thông qua các chính sách này mà cuộc sống của người dân ngày càng được cải thiện, kinh tế ngày càng nâng cao hơn, niềm tin của người dân vào các đường lối, chính sách của Đảng ngày càng vững chắc.

Ngô Trí Đạt – Q. Trưởng phòng KHTC